31 de mar. de 2016

Presentación na Casa de Galicia de Madrid de "6 poemas 6"

Vicente Araguas, José Ramón Ónega, Romay Beccaría, Suso Díaz e Lorena Rei
O pasado luns, 28 de marzo, presentamos na Casa de Galicia en Madrid o poemario colectivo 6 poemas 6. Homenaxe a Federico García Lorca. Foi un acto fermoso, que rematou por ser unha entrañable tarde-noite de poesía e palabra na memoria de Lorca neste ano do centenario da súa primeira visita a Galicia.

Helena Villar Janeiro e máis eu queriamos presentar o libro en Madrid. Son moitos os motivos que tiñamos para celebrar este acto fóra de Galicia. Federico García Lorca estudiou e viviu na capital, e alí forxáronse moitas amizades con galegos que darían como froito un libro ben importante para a nosa literatura, e para a universalización da mesma co bo facer e compromiso de Ánxel Casal.

Antes de comezar o acto, asinamos no Libro da Casa. Logo, o Director da Casa, José Ramón Ónega, fixo a presentación recordando que Lorca estivera en Betanzos, nunha das súas visitas a Galicia. Tamén rememorou algúns dos seus versos do poema Danza da lúa en Santiago.

Seguidamente, Vicente Araguas, poeta e crítico literario afincado en Madrid, fixo a presentación do libro. Araguas mergullouse neste libro colectivo dende a admiración pola obra de Lorca e a relación deste con Galicia. O poeta foi debullando as viaxes do granadino con anécdotas, e tamén co repaso dos seus poemas en galego. Resultou unha presentación moi agradable, e moi acertada, en canto á figura de Lorca e o que supón para Galicia os Seis poemas galegos. Rematou pedindo para o poeta universal o Día das Letras Galegas.

Lorena Rei falou da súa experiencia nesta inciativa, do que supuxo para ela este reto e asociouno aos versos que Lorca lle adica a Rosalía de Castro, "¡Érguete miña amiga / que xa cantan os galos do día! / Érguete miña amada / porque o vento muxe, coma unha vaca!". Lorena gañouse ao público, e tamén aos que participamos na presentación, co xeito que ten de recitar os poemas con esa súa voz tan envolvente.

A miña presentación constaba de dúas partes. Comecei coa lectura dunhas palabras de Helena Villar Janeiro para os presentes. Logo fixen un repaso de como xurdiu a iniciativa, como a fomos construíndo Helena e máis eu, e como resultou ao final este traballo colectivo que a todos nos enche de orgullo, e ledicia, polo resultado acadado.


Fixemos un recital que comezou Pedro (meu fillo), leu o poema que Lorca escribiu con 18 anos, "Salutación elegíaca a Rosalía de Castro". Lorena, Vicente e máis eu lemos os seis poemas de Lorca cos seis poemas feitos en conxunto. A sensación é que agradou moito, que agradaron moito tódolos poemas. Os de Lorca son ben coñecidos e os dos grupos sonaron moi ben e síntome moi ledo de que así sexa, pois aínda non os tiñamos lido todos en público, polo que a satisfación foi moito maior logo dos comentarios de Vicente Araguas ao final, que se sorprendeu co resultado, afirmando que gañaban moito estes poemas ao ser recitados.


O acto rematou con verbas de despedidas de José Ramón Ónega e tamén de José Manuel Romay Beccaria, que pediu expresamente estar nesta presentación pola admiración que lle profesa a Lorca. Tivo fermosas palabras para nós, para este libro e para a beleza da poesía e a música que xunguiu a uns versos que Wislawa Szymborska adica a un cuadro dunha muller vertendo leite nunha cunca, e que ven a dicir: "mentres a muller siga verquendo leite na cunca non merecerá o Mundo o fin do mundo."

21 de mar. de 2016

Versos nun calendario sen follas LIX


Poesía: palabra sen voz.
Verso que arde sen lume.
Sentimento que abrolla
coa forza do ollar espido
na cor do vento.
Poesía: alma que abraza
o sentimento sentido,
sen dor.
Luz, no bico da aurora, 
impresa en letras transparentes.
Poesía: poesíame.


Ilustración atopada na rede. Autor/a descoñecido/a.

19 de mar. de 2016

Versos nun calendario sen follas LVIII

A meu pai.


As mans ensinan,
agariman, empurran
dende o comezo.
Sentimentos con alma
mesturados de alento.


Fotografía: Suso Díaz

8 de mar. de 2016

A miñas avoas

Neste Día da Muller, verbas e versos para miñas avoas.
Elas son unha parte fundamental dos alicerces que me sustentan. 
Mulleres na guerra, mulleres na posguerra; dura vida de labregas, de nais, de avoas. Enorme exemplo de xenerosidade.

Pepa da Celedonia             Pepa do Pementa

Os meus pés son de barro.
Camiño sobor da auga
do teu pensamento.
Son un anaco de nada
con forma definida,
unha mancha de terra
que se moldea
con verbas e aloumiños.
Sinto o vento nos ollos que esculcan,
que bagoan
e se reconfortan no teu rostro.
Os pasos comezan sen destino,
empurrados por arelas,
alentados dende o berce
onde fican as raizames inmorredoiras
do que son.

2 de mar. de 2016

Na memoria de Rodrigo Díaz Alonso

Días atrás, comunícanme a triste nova do pasamento de meu tío Rodrigo. Rodrigo tiña 87 anos, e era o maior dos seis irmáns pola parte do meu pai. Este home, que naceu en Galicia, pasou a meirande parte da súa vida en Portugal, país ao que chegou de moi neno, cando tivo que criarse cos avós de seu pai en Lindoso, pola imposibilidade que supuña aos seus proxenitores atender a dous cativos que se xuntaron en menos dun ano.

Luís Felipe (neto), Rodrigo, Pedro e máis eu. O Vieiro (Bande) 1982

A primeira memoria que teño do tío, é cando nunha das súas visitas aos pais, tería eu uns 5 ou 6 anos, quixo que o acompañase a buscar viño a adega. Recordo que non era capaz de seguirlle o paso, que bromeaba comigo continuamente, e sobre todo o grandes e robustas que eran as súas mans.

Coincidimos en varias ocasións, cando eu aínda vivía cos avós, e tamén cando xa abandonara o pobo pola cidade. Non tiña fixadas as datas nas que viña a ver os pais, e a familia, aparecía cando podía e si coincidiamos boa parte da familia, tiñamos tempo para conversar, xuntarnos na lareira a carón do lume, falar dos anos pasados en Angola, tamén en Portugal, e sobre todo tiña a capacidade de temperar os ánimos cando as conversas subían o ton, sería por iso de ser o irmán maior.

Tamén gardo no recordo algunha ocasión que estando cos avós, viñera a pasar uns días. Tiña o costume de non deixar a súa nai cociñar, dicíalle: “Mai, voce fique aquí sentada, en canto estou eu na casa, voce non cocinha”. Gardo na memoria con claridade a cara de miña avoa, sentada ao lume ollando o seu fillo co mandil afanado coa comida. Acompañarame sempre esas verbas doces da súa boca, ese: “pronto, está bem, eu faço”. Nunca esquecerei ese sorriso permanente, ese trato cariñoso, os xestos de complicidade, e a paz que se acadaba a súa beira.

Vímonos por última vez hai 14 ou 15 anos. Viaxou comigo dende Galicia a Aveiro, onde collía o tren que o levaría a súa casa en Setubal, lugar ao que sempre insistiu que tiña que ir coa miña familia e que finalmente xa non acontecerá. Nesa ocasión tivemos tempo para falar de nós, dos nosos. En Aveiro, nesa estación de tren que eu vía por primeira vez, e que me deixou sobrecollido pola beleza do edificio, tan particular, que non asociei de súpeto a unha estación de tren. E polo lugar tan fermoso onde se sitúa, preto do mar, da ría. Alí abrazámonos co firme desexo de vernos pronto, finalmente foi o derradeiro abrazo que nos demos, nunca o houbera pensado.

Falabamos por Nadal, e sempre rematabamos dicindo que tiñamos que encontrarnos. Este ano, xa non o chamei para felicitarlle as festas de Nadal e o aninovo, sabía que a súa memoria xa non estaba, marchárase antes de que o fixera o seu corpo. Dous anos antes, díxome que era moi feliz, tiña sido bisavó e estaba moi ledo coa súa bisneta.

As palabras, os xestos, os momentos, o vivido entre nós, fica. Mais os recordos son tan pouca cousa, e son todo. As veces non entendo o por que tomamos, ou non tomamos certas decisións, e agora xa non ten sentido ese desexo de volver encontrarnos, para falar da familia, de nós, e sobre todo, para recrearme nese perenne sorriso.

Somos enerxía nun breve espazo de tempo. Onte, fica en breves recordos na nosa memoria, e mañá, mañá non existe; somos cada momento mentres latexemos; todo, que remata por ser nada, agás o efémero recordo, se queda algo de nós, ou alguén nos pensa. Pregúntome se algunha vez alguén calculou a enerxía de tódolos seres vivos sobre o planeta neste instante, esa forza inigualable, ese inmenso latexo que é todo, e fica por ser nada. A vida é un vieiro infinito de posibilidades, e a memoria é tan raquítica.

Sirva este breve recordo para manter viva a memoria dunha boa persoa, que nos quixo e a quen quixemos.

Estes versos adícollos a súa memoria.

Na xema dos dedos
latexa a luz das palabras,
o silencio dos pensamentos.
Todo se perde con nós
cando nós fomos todo.
Todo fica en silencio,
sen palabras,
sen pensamento...
A vida comeza e remata
na tona da pel
que nos envolve.

1 de mar. de 2016

Versos nun calendario sen follas LIV


Abrir o día
cun pensamento núo,
arrefecido.
As fendas na memoria
son lóstregos que fican.


Ilustración: João Monteiro